Rejalashtirish – iqtisodiy ko‘rsatkichlar

«MAXAM-CHIRCHIQ» AJning 2015 yil uchun yakuniy hisoboti.

 

1. Ishlab chiqarish rejasini bajarish.

«MAXAM-CHIRCHIQ» aksiyadorlik jamiyati tomonidan 2015 yilda amaldagi narxlarda 464832,0 mln.so‘mlik yoki rejalashtirilgan hajmlarda 96,4% tovar mahsuloti ishlab chiqildi, bunda ishlab chiqarish hajmining o‘sish sur’ati o‘tgan yilga nisbatan 98,3%ni tashkil etdi.

Asosiy mahsulot turlari bo‘yicha rejalashtirilagn ko‘rsatkichlarni bajarish quyidagicha:

 

2. Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish.

Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish koeffitsienti ammoniy sulfatda 60,2%dan, ammiakli selitrada 106,7%gacha tashkil etdi. Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanishning o‘rtacha foizi korxona bo‘yicha 76,5%ni tashkil etdi.

 

Ishlab chiqarish topshirig‘ini bajarmaslikning va ishlab chiqarish hajmlarining o‘sish sur’ati pasayishining asosiy sababalari:

- ammiak va karbamidni ishlab chiqarish bo‘yicha – fevral oyida Ammiak-76 agregatini ta’mirlash va 25 oktyabrdan 10 dekabrgacha rekonstruksiya uchun rejasiz to‘xtatilishi;

- past zichlikdagi ammoniy nitrat va konsentratlangan nitrat kislota bo‘yicha – iste’molchilardan buyurtmalar yo‘qligi.

 

3. Xalq iste’moli mollarini ishlab chiqarish.

2015 yil davomida jamiyat tomonidan ulgurji narxlarda 35 611,7 mln.so‘mlik XIM (TNP) ishlab chiqarildi, bu mahsulotlarning ishlab chiqarilishini umumiy hajmining 7,7%ni tashkil etadi. XIM bo‘yicha topshiriq 102,8%ga bajarildi, o‘sish sur’ati o‘tgan yilga nisbatan 102,8%ni tashkil etdi. XIM asosiy hajmi:

Mayda qadoqlangan karbamid  42 342 tn  19 663,5 mln.so‘m

Mayda qadoqlangan ammoniy sulfat  42 299 tn  13 304,1 mln.so‘m

Fosfomochevina  281 tn  164,5 mln.so‘m

Sulfomochevina  267 tn  139,3 mln.so‘m

Suyuq mineral o‘g‘itlar (KAS)  1 471 tn  586,4 mln.so‘m

Suyuq uglekislota  2 277 tn   675,3 mln.so‘m

Kaliy sulfat  237 tn   694,6 mln.so‘m

Magniy sulfat  43 tn  52,0 mln.so‘m

Boshqa XIM   332,0 mln.so‘m

 

4. Asosiy fondlarning texnik holati.

Korxonaning 2015 yil uchun asosiy fondlarining eskirishi yil boshiga 53,2%dan 2016 yil 1 yanvar holatigacha 53,7%ga ko‘paydi.

Bir yil davomida asosiy fondlarni kapital ta’miri xarajatlari 35 663,9 mln.so‘mni, shu jumladan mashina va uskunalarga - 30 791,7 mln.so‘m, bino va inshootlarga - 3349,0 mln.so‘m, transport vositalariga - 1 523,2 mln.so‘mni tashkil etdi.

Bir yilda 54 935,3 mln.so‘mlik asosiy fondlar amalga kiritildi.

Dekabr oyida “MAXAM-CHIRCHIQ” AJda “Mineral o‘g‘itlarni barqaror ishlashi uchun xomashyo ishlab chiqarishni rekonstruksiya va modernizatsiya qilish” loyihasi bo‘yicha ishlar tugatildi. 2030 yilgacha korxonani rivojlantirish konsepsiyasi ishlab chiqildi, u ammiak ishlab chiqarishning yangi agregatini va havoni ajratishning yangi blogini, PZAN ishlab chiqarishi quvvatini kengaytirishni ko‘zda tutadi. Alohida e’tibor ishlab chiqarishning energiya samaradarligiga qaratilgan.

 

5. Yangi turdagi mahsulotlarni o‘zlashtirish, ishlab chiqarishni mahalliylashtirish loyihalarini amalga oshirish.

O‘zR Prezidentining 2015 yil 11 fevraldagi №PQ-2298 - sonli “2015-2017 yillarda tayyor mahsulot, butlash buyumlari va materiallarni ishlab chiqarishni mahalliylashtirish Dasturi to‘g‘risidagi” Qaroriga binoan 2015 yilda «MAXAM-CHIRCHIQ» AJ tomonidan quyidagi turdagi mahsulotlar ishlab chiqildi:

1. Avtoyo‘l va aeroportlar uchun kimyoviy reagentlar – 50,0 tonna, 20,7 mln.so‘mga, mahsulot omborda bo‘lib, buyurtmachining aybi bilan sotilmagan.

2. Alyumonikelmolibdenli katalizator (ANM) – 3,0 tonna, 153,6 mln.so‘mga – o‘z ehtiyojlari uchun.

174,3 mln.so‘mlik reja bo‘yicha jami 174,33 mln.so‘mlik mahalliylashtirilayotgan mahsulotlar ishlab chiqildi, reja – 100%ga bajarildi.

 

6. Tayyor mahsulotni sotish.

Ishlab chiqarilgan mineral o‘g‘itlarning asosiy hajmi «Uzkimyosanoat» AJ tomonidan tasdiqlangan mineral o‘g‘itlarni ishlab chiqarish va taqsimlash balansiga binoan ortildi. Ishlab chiqarishning barcha hajmiga mahsulot yetkazib berish shartnomalari tuzildi.

2015 yilda iste’molchilarga yetkazib berildi:

Ammiakli selitra:           jami                                                                                    - 611 145 tn,

                                      Shu jumladan davlat xaridi uchun                                        - 494 939 tn

                                      Davlat xarididan tashqari                                                      -   38 941 tn

                                      Texnik mo‘ljallangan mahsulotni ishlab chiqarish uchun -   25 624 tn

                                      Eksportga                                                                              -   51 641 tn

Karbamid:                             jami                                                                             - 223 577 tn

                                      Shu jumladan davlat xaridi uchun                                         -   30 712 tn

                                      Birja orqali sotilgan                                                               -   67 359 tn

                                      Bozor fondi                                                                            -   28 745 tn

                                      Sanoat uchun                                                                         -     6 753 tn

                                      Eksportga                                                                               -   90 008 tn

Ammoniy sulfat:                        jami                                                                          - 185 637 tn

                                      Shu jumladan davlat xaridi uchun                                          -   25 984 tn

                                      Birja orqali sotilgan                                                               - 100 013 tn

                                      Bozor fondi                                                                            -   25 078 tn

                                      Sanoat uchun                                                                           -     1 970 tn

                                      Eksportga                                                                                 -   32 592 tn

Min.o‘g‘itlardan tashqari kimyo mahsulotlari yetkazib berildi.

Ammiak ortildi  - 49 809 tn, shu jumladan - 6 706 tn eksportga,

Konsentratlanmagan nitrat kislota (mng) - 30 685 tn, sh jumladan - 3 175 tn  eksportga,

Konsentratlangan nitrat kislota  - 14 816 tn,

Sulfat kislota  - 34 500 tn.

 

7. Eksport va import.

2015 yil davomida eksportga ortildi:

Ammiakli selitra              - 51 641,2 tn             13 590,3 ming dollarga

Karbamid                               - 92 008,0 tn             30 728,3 ming dollarga

Ammoniy sulfat                - 36 591,9 tn               5 727,6 ming dollarga

Ammiak                                               -   6 706,4 tn               2 270,3 ming dollarga

KAS                                    -   2 241,2 tn                   309,8 ming dollarga

G‘ovakli selitra (PZAN)   - 51 234,6 tn                    15 438,0 ming dollarga

Fosfomochevina/AFU       -   1 007,9 tn                   261,5 ming dollarga

Boshqa mahsulotlar                                                   1 437,7 ming dollarga

Jami 69 763,5 ming AQSh dollariga mahsulot eksport qilindi, 81 665,2 ming dollarga belgilangan topshiriq 85,4%ga bajarildi. Buning bajarilmaganligi sababi – bu jahon bozorida min.o‘g‘itlarga narxlarning pasayib ketishidir.

Mahsulotni eksporti tushumi hajmiy og‘irligi sotishdan toza tushumning umumiy hajmida 23,1%ni tashkil etdi.

Moddiy-texnik resurslarning importi 2015 yilga 25 324,3 ming AQSh dollarini tashkil etdi, shu jumladan valyuta mablag‘lari quyidagilarga sarflandi:

- mahsulot ishlab chiqarish uchun xomashyo va materiallar                  - 6 527,7 ming dollar;

- texnologik uskunalar                                                                             - 8 974,1 ming dollar;

- butlovchi buyumlar va ehtiyot qismlari                                                 - 9 050,9 ming dollar;

- xizmatlar                                                                                                -  771,6 ming dollar.

 

8. Ishlab chiqarishning iqtisodiy ko‘rsatkichlari.

2015 yil davomida korxona 515 133,7 mln.so‘mlik mahsulot sotdi va soliq to‘lashdan oldin 25 104,5 mln.so‘mlik zarar olindi, soliq to‘langandan so‘ng toza zarar 25 121,1 mln.so‘mni tashkil etdi. Yalpi daromad bo‘yicha mahsulot rentabelligi 12,7%ni tashkil etdi, bu esa o‘tgan yillik ko‘rsatkichdan 4.2%ga kam.

Zarar ko‘rishning asosiy sabablari:

- eksport qilinayotgan mahsulotning narxini to‘liq tannarxidan pastligi;

- moliya organlari tomonidan monopol turidagi mahsulotlarga narxlarni dekloratsiya qilish bo‘yicha materiallarni ko‘rib chiqish normativ muddalariga rioya qilmasliklari va shu sababli 4,5 mlrd.so‘m qo‘shimcha daromad olinmaganligi;

- temir yo‘l tarifi 6,4 mlrd.so‘mga oshgani, 2,7 mlrd.so‘mlik jarima sanksiyalari va  0,7 mlrd.so‘mlik sud xarajatlarini to‘lash.

Davr xarajatlari:                                                                      - 108 879,4 mln.so‘m,

   Shu jumladan:         sotish bo‘yicha xarajatlar                     -   30 483,9 mln.sum,

                          Boshqarish bo‘yicha xarajatlar                     -   11 183,7 mln.sum,

                          Boshqa xarajatlari                                         -   67 231,8 mln.sum.

Soliqlarni hisoblaganda quyidagi imtiyozlar qo‘llanildi:

- mulk va daromad solig‘i mahsulotni 15% miqdordan ortiq sotishning umumiy hajmi uchun 17% koeffitsient bilan hisoblangan;

- mulk solig‘i bo‘yicha soliqqa tortiluvchi baza qaytadan foydalanishga kiritilgan yangi texnologik uskunalar o‘rtacha yillik qiymatiga kamaytirilgan;

7 068,7 mln.so‘mlik moliyaviy faoliyat bo‘yicha ijobiy saldo olingan: moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar - 4 471,5 mln.so‘m, daromad – 11 540,2 mln.so‘m.

 

9. Moliyaviy ahvol.

2016 yil 1 yanvar holatiga debitorlik qarzdorlik           - 626 858,8 mln.so‘mni tashkil etdi,

               shu jumladan muddati o‘tgan                              -     3 932,3 mln.so‘m,

               01.07.2016gacha uzaytirilgan                            - 555 796,5 mln.so‘m,

               bundan tashqari 01.12.2016gacha uzaytirilgan -   97 575,0 mln.so‘m.

Ichki idoraviy qarzdorlik  - 556 288,7 mln.so‘m,

               shu jumladan muddati o‘tgan    -   121,8 mln.so‘m.

Boshqa debitorlar   -    70 570,1 mln.so‘m,

               shu jumladan muddati o‘tgan   -      3 810,4 mln.so‘m.

Kreditorlik qarzdorlik 01.01.16y. holatiga  -  761 225,6 mln.so‘m,

               shu jumladan muddati o‘tgan   -    16 579,7 mln.so‘m,

               1.07.2016gacha uzaytirilgan  -  690 450,7 mln.so‘m,

               bundan tashqari 01.12.2016gacha uzaytirilgan - 97 576,0 mln.so‘m.

Asosiy qarzdorlik,  shu jumladan muddati o‘tgan:

«Uztransgaz»AK   - 560 432,0 mln.so‘m

Chirchik RES    - 116 735,6 mln.so‘m    -

 «Uzbekiston temir yullari» DATYK    -     7 663,5 mln.so‘m    14,8

   shu jumladan kechiktirilgan TexPD    -     7 369,9 mln.so‘m   -

MGPZ  Mubarek sh.   -     5 721,8 mln.so‘m   -

Mehnatga haq to‘lash bo‘yicha qarzdorlik  -   10 934,1 mln.so‘m    6 600,0

Ta’sischilarga qarzdorlik   -        712,3 mln.so‘m   

Byudjetga qarzdorlik     -     7 633,8 mln.so‘m   

Davlat maqsadli fondlariga qarzdorlik     -   10 448,3 mln.so‘m    1 424,1

01.01.2016y. holatiga debitor va kreditor qarzdorliklar orasidagi 134 366,9 mln.so‘mlik manfiy saldo joriy aktivlar bilan qoplanadi.

 

10. Shikoyat-da’vo ishlari.

2015 yil davomida «MAXAM-CHIRCHIQ» AJ yuridik xizmati tomonidan tashqi korxonalarga 140 509,9 mln.so‘mlik 118ta va debitorlik qarzdorlikni undirish va shartnomaviy majburiyatlarni buzganliklari uchun 8 578,3 AQSh dollar miqdorida da’vo berilgan.

24 473,1 mln.so‘m va 7 867,7 AQSh doll. miqdorida 35ta da’vo qoniqtirilgan, 103 382,4 mln.so‘mlik da’vo 01.01.2016gacha uzaytirilgan, 18tasi bo‘yicha Xo‘jalik sudiga da’vo arizasi berilgan, 1 da’vo qaytarilgan.

«MAXAM-CHIRCHIQ» AJga nisbatan 37ta jami 26 349,2 mln.so‘mlik da’vo arizalari berilgan.

O‘zR Xo‘jalik sudlariga 39 432,0 mln.so‘m va 188,5 AQSh dollari miqdorida 16 da’vo arizalari berilgan, 38 966,9 mln.so‘m va 118,5 doll. miqdorida 16ta da’vo qoniqtirilgan. 8ta da’vo bo‘yicha qarzdorlik qoplangan, 7ta ijro varaqasi Departamentlarda bo‘lib, 1tasi hozirga qadar jamiyatga kelmadi.

Korxonaga umumiy summasi 11 787,2 mln.so‘m bo‘lgan 8ta da’vo arizasi berilgan. Sud hukmi bilan 1 469,7 mln.so‘m undirilgan.

 

11. Mehnat va ish haqi.

Xodimlarning soni quyidagicha:

 

Xodimlarning yillik o‘rtacha soni 2015 yil davomida 13 odamga ko‘paydi, shu jumladan bo‘sh o‘rinlar sonini kamaytirilishi hisobiga sanoat xodimlarining soni 7taga oshdi, nosanoat xodimlarining soni shtatlarni qisqartirish hisobiga 14taga kamaydi, yangi ish o‘rinlarini yaratish natijasida kasanachilarning soni 20ta odamga ko‘paydi.

Ish haqi fondining sarfi va o‘rtacha oylik ish haqi:

 

2015 yil davomida ish haqi fondi 2014 yilga nisbatan Fond 7 137,6 mln.sumga oshdi, o‘sish sur’ati 9.4% ni tashkil etdi. O‘zR Prezidentining  26.08.2015yildagi Farmoyishiga muvofiq jamiyat xodimlarining hayot darajasini ko‘tarish va  1.09.2015 yildan ularning ijtimoiy quvvatlashni mustahkamlash maqsadida jamiyat bo‘yicha minimal tarif stavkasi 1.1 marotaba oshirildi.  

 

12. Kadrlarni tanlash va joylashtirish

2016 yil 1 yanvar holatiga «MAXAM-CHIRCHIQ» AJ bo‘yicha xodimlar soni 6 649ta odamni tashkil etdi, shu jumladan 2 414ta yoki 36,3% ayollar. Ishlayotganlarning umumiy sonidan 4 563tasi ishlab chiqarish xodimlarini, 946tasi – xizmat ko‘rsatuvchi, 254tasi – texnik xodimlar, 540tasi – mutaxassislar va 346tasi – rahbarlarni tashkil etadi. Kadrlarning qo‘nimsizligi bir yilda 2,4 foiz punktga pasaydi va 6,7%ni tashkil etdi.

Ishlovchilarning ta’lim darajasi:

-Oliy ta’lim                                                                   -    962ta odam,

- O‘rta-texnik va mahsus ta’lim                                   - 2 899ta,

(shu jumladan 2015 yilda kollejlar bitiruvchilari         - 125ta.

Ishlovchilarning yoshlari:

- 30 yoshgacha  - 1 967ta yoki umumiy sonidan         29,6%,

- 30 yoshdan 50 yoshgacha  - 3 390ta                          51,0%,

- 50 yoshdan katta - 1 292ta                                         19,4%.

2015 yil davomida ta’lim oldilar  -  3 931ta odam, shu jumladan:

- yangi ishchilarni tayyorlash                                                 -     254ta

- ishchilarni tayyorlash                                                           -     806ta

- bir-biriga yaqin kasblarga o‘qitish                                       -       77ta

- kurs usullari bilan ishchilarning malakasini oshirish           - 1 834ta

- o‘quv-kurs kombinatida o‘qitish                                          -     960ta.

Kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlashga xarajatlar bir yilda - 754,4 mln.so‘mni tashkil etdi.

 

13. Mehnat muhofazasi va xavfsizlik texnikasi.

2015 yilda korxonada 2ta yengil baxtsiz hodisa qayd etildi. Sodir bo‘lish koeffitsienti - 0,3, og‘irlik darajasi koeffitsienti - 30,5ni tashkil etdi.

Mehnat muhofazasi maqsadlariga                                            - 3 535,7 mln.so‘m, shu jumladan:

- maxsus kiyim, poyafzal va boshqa shaxsiy himoya vositalariga - 1 744,1 mln.so‘m,

- sut, sharbat va davolash-profilaktik ovqatlanishga                       - 1 419,8 mln.so‘m,

- yuvuvchi vositalarni sotib olish va berishga                                 - 61,9 mln.so‘m,

- Jamoa shartnomasidagi kelishuvlarga asosan tadbirlarni bajarish - 309,9 mln.so‘m.

Sof foyda ajratmalaridan tuzilgan mehnat muhofazasi Fondi mablag‘laridan foydalanish 19,860 mln.so‘mni tashkil etdi, qoldiq 01.01.2016y. holatiga - 0,985 mln.so‘m.