AMMONIY SULFAT (NH₄)₂SO₄

GOST 9097-82 (TIF TN kodi 310 221 0000)

Ammoniy sulfat o’g’iti - tarkibi ammoniy shaklidagi 21% azot va sulfat-ion shaklidagi 24% dan ortiq oltingugurtdan iborat bo’lgan, o’simliklarni oziqlanishi uchun muhim bo’lgan o’g’itdir. U ozgina gigroskopik bo’lib, kam yopishadi, yaxshi sochiladi va suvda tez eriydi, havoda yoyilib ketmaydi va sochiluvchanligini saqlaydi. Tashqi ko’rinishi jihatidan ammoniy sulfat - oq yoki nimrangli kristall holdagi kukun bo’lib, och sariq va pushti rangda ham bo’lishi ruxsat etiladi. Ammoniy sulfat ozuqa sifatida qo’llaniladi. Bu o’g’itni nafaqat bahorda, kuzda ham yerga solish mumkin, chunki ammoniy sulfatning ammoniyli azoti tuproqdan yuvilib ketmaydi va o’simliklar tomonidan yaxshi o’zlashtiriladi.

O‘simliklarga elementlarning ta’siri va ahamiyati.

 AZOT (N)

            Azot – o‘simliklarning  moddalar almashinuvida muhim o‘rin tutadigan modda deb hisoblanadi, shuningdek organik azotli birikmalar, oqsillar, fermentlar, nuklein kislotalar, xlorofillar, alkaloidlar, ko‘p turdagi vitaminlar va boshqa moddalar tarkibiga kiradi.

O‘simlik jadal o‘sish davrida, hamda vegetativ a’zolari (shox va barg) hosil bo‘lish jarayonida azotni ko‘p miqdorda qabul qiladi va o‘zlashtiradi.

            O‘simliklarga ta’siri. Azot bilan ta’minlanganlik o‘sish jarayonini, o‘simlikdagi oqsil va boshqa azotli organik birikmalar sintezining hajmi va intensivligini belgilaydi. Azot yetishmovchiligi ayniqsa vegetativ a’zolarning o‘sishiga ta’sir ko‘rsatadi. Fotosintezlovchi apparat - barg va shoxning azot yetishmovchiligi natijasida kuchsiz rivojlanishi, o‘z navbatida, hosil beruvchi organlarning shakllanishini cheklaydi va hosildorlikning pasayishi va mahsulotdagi oqsilning kamayishiga olib keladi.

Azot tanqisligi.  Asosiy belgilari: xlorofillning hosil bo‘lishidagi buzilishlar natijasida vegetativ a’zolarning o‘sishi sustlashishi va och-yashil yoki sarg‘ish-yashil barglarning hosil bo‘lishi.

OLTINGUGURT (S)

            Oltingugurt o‘simliklar hayotida muhim o‘rin tutadi. Uning asosiy qismi o‘simlik oqsillarida mavjud: aminokislotalar va organik birlashmalar - fermentlar, vitaminlar, yog‘lar tarkibiga kiradi. Oltingugurt o‘simliklardagi azot va uglevodlar almashinuvida, nafas olish va yog‘larni sintez qilishda ishtirok etadi.

O‘simliklarga fiziologik ahamiyati bo‘yicha oltingugurtni azot va fosfordan keyin uchinchi o‘ringa qo‘ysa bo‘ladi. Bir qator rossiyalik va chet ellik olimlarning ma’lumotiga ko‘ra, donli ekinlarda ko‘pincha uchraydigan oltingugurt tanqisligi ishlab chiqaruvchilar tomonidan azot tanqisligi sifatida qabul qilinar ekan.

Oltingugurt mahsulotning sifatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi - bug‘doydagi kleykovina foizining ortishiga ko‘mak bo‘ladi, kungaboqar va soyadagi yog‘ miqdorini ko‘paytiradi.

          Oltingugurt tanqisligi. O‘simliklarning o‘sishi va rivojlanishi yomonlashib, uzun shoxlarda mayda, och sariq tusli barglar hosil bo‘ladi. Bug‘doydagi tajribalardan ma’lumki, vegitatsiya davridagi oltingugurt tanqisligi fotosintezning kamayishi, hosildorlik va don sifati kamayishini keltirib chiqaradi.

Oltingugurt ko‘pligida barglar chetidan sarg‘ayib borib, ichki tomoniga o‘ralib qoladi, so‘ngra to‘q tus rang olib rivojlanmaydi.

Xavfsizlik talablari: ammoniy sulfat - yonmaydigan modda.

Joylash: polipropilenli qoplarga 25, 40 i 50q1 kg.dan joylanadi.

Tashish: to’kilgan va qadoqlangan holda tashiladi.

Saqlash: mahsulotni namlanishdan saqlaydigan omborxonalarda saqlanadi.

Kafolatlangan saqlash muddati - tayyorlangan kundan boshlab 6 oy. Chakana savdo uchun ammoniy sulfatning kafolatlangan saqlash muddati - tayyorlangan kundan boshlab 12 oy. Agrokimyoviy yaroqlilik muddati - cheklanmagan.